انار میوه ای خوشمزه و پرمصرف است. خاستگاه این میوه ایران و کشورهای همسایه آن بوده، و در آنجا میوه ای آسمانی محسوب شده و در بسیاری از جشن ها از جمله شب یلدا مورد مصرف قرار می گیرد. پس از آن این میوه در کل منطقه مدیترانه آسیا، آفریقا و اروپا کشت شد.
تمام بخش های این میوه سرشار از ترکیبات شیمیایی مغذی است. ترکیبات شیمیایی میوه بسته به شرایط مختلف از جمله منطقه کشت، آب و هوا و میزان رسیدگی آن متفاوت است. در اینجا نگاهی به تعدادی از ترکیبات شیمیایی مهم انار می اندازیم.
آب انار
آب انار منبع خوبی از تمامی قندها به ویژه فروکتوز و گلوکز است. همچنین دارای اسیدهای آلی مانند اسید اسکوربیک، اسید سیتریک، اسید فوماریک و اسید مالیک است. انار دارای ترکیبات فنلی فراوان است. از میان دسته های گوناگون پلی فنل ها، تانن ها و فلاونوئیدها گروه های اصلی هستند. گروه های اصلی فلاونوئیدهای انار عبارتند از آنتوسیانین ها، فلاوان 3-اول ها و فلاونول ها. رنگ قرمز انار به دلیل وجود آنتوسیانین است.
هسته انار
دانه انار غنی ترین منبع روغن کمیاب و منحصر به فرد هسته انار است. این روغن عمدتاً از اسیدهای چرب تشکیل شده است. اسید چرب غالب موجود در روغن هسته انار اسید پانيسيك است. اسید پانيسيك ایزومری از اسید لینولنیک مزدوج و یک اسید چرب غیراشباع امگا-۵ است. این اسید چرب به خاطر منبع اصلی آن انار (.Punica granatum L) نامگذاری شده است. در مقایسه با سایر منابع، اسید پانيسيك در روغن هسته انار به وفور یافت می شود.
پوست انار
پوست انار به دلیل ویژگی های تغذیه ای آن که مربوط به وجود ترکیبات فنلی (فلاونوئیدها، اسیدهای فنولیک و تانن ها) است، به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است. همچنین پوست انار از زمان های گذشته به عنوان رنگ مورد استفاده قالی‌سازان بوده است. ترکیب اصلی ایجاد کننده رنگ در پوست انار تانن است. تانن ها ترکیبات پلی فنلی محلول در آب هستند که می توانند با پروتئین ها و یون های فلزی تشکیل کمپلکس دهند. بنابراین به انواع مختلف الیاف می چسبند و سپس رنگ با استفاده از نمک های فلزی (Fe، Cu، Cr یا Al) تثبیت می شود.
اثرات سلامتی بخش انار
مطالعات مختلف نشان داده اند که این میوه اثرات مفیدی برای سلامتی بدن انسان دارد. ترکیبات فنلی همراه با فلاونوئیدها، آنتوسیانین ها و تانن ها از جمله گروه های اصلی مواد شیمیایی با خاصیت آنتی اکسیدان هستند. این ترکیبات به دلیل فعالیت های بیولوژیکی و مهار رادیکال های آزاد از اهمیت بسیاری برخوردارند. همچنین اسید پانيسيك مانند سایر اسیدهای چرب غیراشباع، ترکیبی موثر برای بهبود سلامت انسان است. اسید پانيسيك تاثیرات سودمندی بر سلامت مانند کاهش کلسترول، خواص ضد دیابت، ضد التهاب و ضد سرطان را نشان می دهد.
خواص درمانی انار
عصاره تمام قسمت های میوه انار عملکردهای درمانی دارد و طیف وسیعی از بیماری ها از جمله سرطان، اختلالات قلبی عروقی، دیابت، بیماری آلزایمر و فرآیند پیری را هدف قرار می دهد. محققان بر این باورند که اثرات درمانی گسترده انار مربوط به خواص آنتی اکسیدانی، ضد سرطانی و ضد التهابی آن است.