امیل ارلن مایر یک شیمیدان آلمانی بود. او بیشتر به خاطر کارهای قابل توجهش در تدوین قانون ارلن مایر و همچنین طراحی فلاسک ارلن مایر شناخته شده است. فلاسک ارلن مایر یکی از شناخته شده ترین انواع ظروف شیشه ای آزمایشگاهی است. ارلن مایر به دلیل استفاده کارآمد خود، در بین شیمیدانان محبوبیت زیادی پیدا کرده است. در اینجا نگاهی به دستاوردهای خالق فلاسک ارلن مایر می اندازیم.
سالهای نخستین زندگی
ریچارد آگوست کارل امیل ارلن مایر در ۲۸ ژوئن ۱۸۲۵ متولد شد. او در ابتدا میخواست در دانشگاه گیسن پزشکی بخواند. در گیسن، او در سخنرانیهای شیمیدان مشهور، یوستوس فون لیبیگ، درباره مباحث رشته شیمی شرکت کرد. این سخنرانیها او را چنان مجذوب خود کرد که به رشته شیمی روی آورد. او دکترای شیمی خود را در سال ۱۸۵۰ در گیسن به پایان رساند. در سالهای بعد، او با چندین شیمیدان مانند روبرت بونزن و آگوست ککوله همکاری کرد.
دستاوردها
امیل ارلنمایر سهم عمدهای در توسعه دانش ما در شیمی آلی دارد. او تعریف جدیدی برای پیوند اتم کربن در مولکولها پیشنهاد داد. ارلن مایر بیان کرد که اتمهای کربن میتوانند با پیوندهای دوگانه یا سهگانه به یکدیگر متصل شوند. این تعریف جدید، نظریه ککوله را برای ساختار حلقهای بنزن حمایت میکرد. همچنین، او اولین کسی بود که ساختار آروماتیک به هم جوش خورده نفتالین را پیشنهاد کرد.
ترکیب شیمیایی گوناگونی توسط او سنتز شد که بعداً در صنایع داروسازی و غذایی مورد استفاده قرار گرفتند، از جمله سدیم اگزالات، فنیل لاکتیک اسید و تیروزین به عنوان یک اسید آمینه آروماتیک. او ایزوبوتیریک اسید را کشف کرد. علاوه بر این، او گلیکولیک اسید را از انگور نارس جدا کرد که به عنوان یک جزء اصلی در فرمولاسیون محصولات پوستی استفاده میشود.
قانون ارلن مایر
امیل ارلن مایر در سال ۱۸۸۰ قانونی برای توتومری الکلها تدوین کرد که به قانون ارلن مایر معروف است. توتومری حالت خاصی از ایزومری ساختاری است. ایزومرها ترکیباتی هستند که فرمول شیمیایی دقیقاً یکسانی دارند، اما از نظر نحوه چیدمان اتمها با یکدیگر متفاوتند. توتومرها ایزومرهای یک ترکیب هستند که با انتقال پروتون (H+) از یک موقعیت به موقعیت دیگر در مولکول به یکدیگر تبدیل میشوند.
ارلنمایر دریافت که الکلهایی که در آنها گروه هیدروکسیل (OH) مستقیماً به یک اتم کربن با پیوند دوگانه متصل است، مستعد توتومری شدن هستند. از طریق این فرآیند که امروزه به عنوان توتومری شدن کتو-انول شناخته میشود، الکل به آلدهید یا کتون تبدیل میشود. در بیشتر موارد، فرم کتو این ترکیب از نظر ترمودینامیکی پایدارتر است.
فلاسک ارلن مایر
ارلن مایر در سال ۱۸۶۱ فلاسک معروف خود را اختراع کرد که به نام او نامگذاری شده است. فلاسک ارلن مایر که با نام فلاسک مخروطی نیز شناخته میشود، نوعی تجهیزات آزمایشگاهی با کف پهن و صاف، شکل مخروطی و گردن باریک است. ارلن مایر در آزمایشگاهها برای مخلوط کردن، خنک کردن، گرم کردن، فیلتر کردن و ذخیره مایعات استفاده میشود. کف صاف آن را برای گرم کردن محلولها، به ویژه در طول تبلور مجدد، ایدهآل میکند. همچنین، کنارههای شیبدار آن اجازه میدهند که محلول بدون بیرون ریختن، به هم زده و مخلوط شود. گردن باریک آن را میتوان با یک درپوش شیشهای بست. امروزه، فلاسک ارلن مایر نه تنها در آزمایشگاههای شیمی، بلکه در سایر آزمایشگاههای علمی نیز کاربردهای مهمی دارد.
امیل ارلن مایر در ۲۲ ژانویه ۱۹۰۹ درگذشت.